In 2020 heeft in opdracht van het bisdom Rotterdam het Museum Catharijneconvent een inventarisatie gepresenteerd van alle waardevolle stukken in en om de kerken en andere parochiële gebouwen van de parochies in het bisdom. Deze inventarisatie is onder de naam ‘Kerkcollectie digitaal’ de wereld ingegaan en het is goed om hier op de website iets over te vermelden. In de loop van elk jaar zullen we op deze website één of meerdere voorwerpen onder de aandacht brengen. Maar waar moet je uit kiezen? Want een voorwerp kan een historische waarde, een emotionele waarde, een geldelijke waarde en misschien ook geen waarde hebben voor wie het bekijkt. Om beter in beeld te krijgen wat er zoal in de kerk te zien is heeft in opdracht van het parochiebestuur van de H. Augustinus Diana Nieuwold van @Kerkfotografie ook vele voorwerpen van ons kerkelijk interieur gefotografeerd.
Zie hier de link naar deze fotoserie in de rubriek ‘Fotogalerij’.
Waardebepaling en kerncollectie
In het inventarisrapport worden sommige objecten tot de kerncollectie gerekend. Deze objecten zijn cultuurhistorisch gezien de belangrijkste objecten binnen het kerkgebouw. Met dit inzicht kunt u er voor zorgen dat deze voorwerpen de juiste zorg en aandacht krijgen, of, in geval van herbestemming, op de juiste plek terechtkomen. Onderstaande voorwerpen worden allemaal tot de kerncollectie gerekend.
Behorende bij het gebouw en/of de oorspronkelijke inrichting (belangrijke onderdelen van het interieur die direct na de bouw van de kerk en in de decennia daarna verworven zijn voor de inrichting en verfraaiing van de kerk en die nog steeds beeldbepalend zijn):
- de beelden van Maria en Jozef, beeldbepalend en tegelijk van belang omdat deze geschonken beelden afkomstig zijn uit de voorgaande kerk.
- wezenlijk voor het interieur is ook het beeld van Jeroen van Noordwijk, tegelijk een belangrijke illustratie van de in deze contreien bestaande devotie voor deze heilige.
- het beeld van de Goede Herder, die deel uitmaakt van het oorspronkelijke interieur
- de sacristiecredens, van belang voor de historische inrichting van deze ruimte.
- de kerkbeglazing, tegelijk om hun kunsthistorische en documentaire belang en de koorramen zijn van een bijzonder belang omdat ze de patroonheilige van de kerk verbeelden en bij gelegenheid van het honderdjarige jubileum van de stichting van een eigen Katwijkse kerk zijn geplaatst (1846-1946).
- het hoogaltaar.
- de wijdingskruisen met apostellichten.
- de in de wanden geïntegreerde kruiswegreeks een uitzonderlijk voorbeeld van door de parochieherder zelf geschilderde staties.
- een neogotische biechtstoel.
Vanwege (kunst)historische en/of artistieke waarde:
- een achttiende-eeuwse kelk.
- een kelk en een ciborie in neobarokke trant, allebei van hoogwaardige kwaliteit.
- een Amsterdams horloge van de gerenommeerde achttiende-eeuwse klokkenmaker Jacob Kerkeloo.
- enkele mogelijk door de bekende kunstenaar Frans Balendong gemaakte reliëfs.
Emotionele waarde of documentaire waarde voor de parochie of directe omgeving:
Dat is dan lokaal historisch belang, bijvoorbeeld zijn het voorwerpen die naar de bouw of wijding van de kerk verwijzen, naar de pastoors van de kerk of lokale broederschappen en verenigingen):
- het uit de vorige kerk afkomstige achttiende-eeuwse altaar, tegelijk door de kunsthistorische betekenis.
- hetzelfde geldt voor de negentiende-eeuwse doopvont.
- een staf met bekroning, vermoedelijk voor de ceremoniarius.
- een vermoedelijk nog uit de voorgaande kerk afkomstig wijwatervat.
- een in 1901 door pastoor Van Straelen gelegde eerste steen.
- het Missiekruis uit 1919.
- een collectie parochiële vaandels.
- het wandkleed van Johannes de Doper.
- de ‘herdenkingssteen’ die boven de hoofdingang naar bouwpastoor Hendriks verwijst.
- een drieluik.
- een icoon van H. Johannes de Doper.
Alle voorwerpen die in het rapport zijn genoemd zijn beschermd en vallen onder het bisschoppelijke machtigingenbeleid. Mocht u het voornemen hebben wijzigingen in de situatie aan te brengen (u wilt bijvoorbeeld voorwerpen laten restaureren, in bruikleen geven of verkopen), dan is er altijd toestemming nodig van de Diocesane Commissie Kerkelijk Kunstbezit van uw bisdom. Ook bij diefstal, brand en andere calamiteiten dient u steeds de Diocesane Commissie Kerkelijk Kunstbezit in te lichten. Wanneer kunnen we het ‘vergeten kerkklokje van 1530 en in België gegoten door Peter van den Ghein hier aan deze lijst verbinden? Nu staat het nog steeds in de zaal ‘Katwijk aan den Rijn’ van het Katwijks Museum.
Literatuur:
- L. Dubbelaar, ‘De Rooms-katholieke kerk te Katwijk aan de Rijn’, in: ‘Oud Katwijk’, 1992, nr. 2, 18-20 en nr. 3 14-18.
- J.G. Endhoven, ‘Bedevaart als straf. Door het Leidse gerecht opgelegde bedevaarten van 1370- 1500’, in: ‘Leids Jaarboekje’, 70 (1978), 32-68.
- J. van Herwaarden, ‘Opgelegde bedevaarten’, Assen / Amsterdam 1978, 695 (cf. 728).
- J. Kalf, ‘De katholieke kerken in Nederland’, Amsterdam 1906, 292.
- D. Parlevliet, “Historische Atlassen van Katwijk en Valkenburg”.
- W.A. Poort, ‘Rondom de oude Rijnmond. Katwijk aan Zee in de kringloop der eeuwen’, Katwijk 1951.
- H.P.R. Rosenberg, ‘De 19de-eeuwse kerkelijke bouwkunst in Nederland’, ‘s-Gravenhage 1972.
- J. de Wit, ‘Kerk & Kunst. Kruiswegstaties. R.K. Parochie H. Joannes de Doper, Katwijk aan den Rijn’ Katwijk, sept. 2003.
- “Kerkcollectie digitaal’ van Museum Catharijneconvent.
