In 1648 kwam er eindelijk een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. De Nederlanden waren vrij van het Spaanse juk, en het ging heel goed met de meeste mensen in de grote steden. Neem Amsterdam, de grootste en belangrijkste handelsstad in het noorden van Europa. Denk maar aan de V.O.C. en de handel van specerijen uit Indië en allerlei handel in heel Noord-Europa. Het protestantisme was nu staatsgodsdienst geworden, dus voor de katholieken bleef het een moeilijke tijd.
De beide Katwijken, Valkenburg en Rijnsburg, waren verstoken van eigen priesters en kerken, en het katholieke geloof kwijnde langzaam weg. En de wegen naar de parochiekerk in Oegstgeest waren zeker in de winter erbarmelijk slecht, daar is het dit weekeinde van 7 februari 2021 nog niks bij vergeleken. Maar de kern bleef. De armen en behoeftigen werden ondersteund door het armenbestuur, in elk dorp één, en niet alleen door stoffelijke gaven, maar ook met geloofsondersteuning. Dat bleek wel aan het einde van deze achttiende eeuw.
De Katwijkse heren Dofferhoff en Van Abswoude streden als Don Quichotte
In het jaar 1797 schreven Jan Dofferhoff en Willem van Abswoude een brief naar de deken van Leiden, de hoogeerwaarde heer Ocke, dat men bezig was met het plan een eigen kerk te bouwen in Katwijk. Daarvoor was al een afgevaardigde afgereisd naar Amsterdam, om steun te zoeken bij de aartspriester van Holland. Deze zegde toe dat als de kerk klaar zou zijn hij een herder naar Katwijk zou sturen. Men had al een huis gekocht aan de Rijn en daarbij zou de nieuwe kerk komen. Maar de narigheden begonnen toen de bouw al tot het dak was gevorderd. Bouwstoffen werden duurder en schaarser. Men moest zelfs een extra hypotheek nemen op kerk en pastorie en men verkocht zelfs een stuk land dat aan de armen toebehoorde.
Wint de Katwijkse aanhouder?
Daar was dus de deken van Leiden niet blij mee, maar ook pastoor Joannes Vinkenburg van Oegstgeest was het niet eens met de Katwijkers en Rijnsburgers. Hij zocht het hogerop bij de aartspriester. Dat was het, voorlopige, einde van de bouwplannen van de Katwijkse bouwmeesters. Zij werden veroordeeld tot een boete en één van hen moest de failliete boedel op zijn eigen naam zetten. Dat was een enorme tegenvaller voor de mannen die tegen alles een eigen parochie voor Katwijk wilden opzetten. Maar ze hielden vol. In het jaar 1804 toch maar opnieuw aan de deken van Leiden verzocht om toch maar door te mogen gaan met het stichten van een kerk in Katwijk.
‘Ik ben het konijn van Olland’
Zij hadden echter het tij niet mee. Het was de tijd van de Franse overheersing waar het volk onder zuchtte en leed. En uit de aantekeningen van pastoor Mali van Oegstgeest uit 1818, als opvolger van pastoor Vinkenburg bleek dat er nog niets was veranderd. Wie waren die Fransen dan wel? Nou, ‘onze’ koning was Lodewijk Napoleon. U weet wel de broer van… Zijn meest bekende uitspraak luidde: ‘Ik ben het konijn van Olland’. Zo gleden in de beide Katwijken, Valkenburg en Rijnsburg de jaren voorbij, maar er was hoop in het verschiet, toen er nieuwe ontwikkelingen aankwamen met de inzet van ene baron van Wijkerslooth begin negentiende eeuw. We naderen langzaam het jaar 1846. In de hierna volgende jaren zou er veel, en zeker ten goede, gebeuren en daarover volgende week meer.
Richard Hulmer
Denkend aan vroeger… schrijft u mee?
Op deze zesde maandag van het jubileumjaar van onze Katwijkse parochiekern van de H, Joannes de Doper, 8 februari, verschijnt hier het volgende verhaal in de historische serie ‘Denkend aan vroeger…’ van de hand van Richard Hulmer zelf. Waar er elke maandag een verhaal zal worden geplaatst op deze website, de vrijdag erna doorgeplaatst in de uit te geven digitale nieuwsbrief, zal hij met zijn nieuwste geschiedkundige verhaal de ontwikkelingen in Katwijk op lokaal katholiek niveau laten beleven en zo ook beter laten begrijpen.
Maar u kunt ook zelf uw belevenissen geplaatst krijgen, hopelijk voorzien van vele unieke foto’s. Gewoon doen en met elkaar kunnen we de geschiedenis, ook van de laatste zestig jaar, laten herleven voor iedereen die het wil lezen en zien. Want samen beleven we toch het 175-jarig jubileum van onze parochie?
Stuur uw bijdrage, al dan niet compleet want Richard kan er altijd een prachtig verhaal van maken, naar r.hulmer@casema.nl of bel hem op 071-4025028 / 06-10203892. Uw / jouw verhaal(tje), of leuke en pakkende foto met korte tekst kan maandag 15 februari al op deze website geplaatst worden. Leuk om dan reacties te krijgen van de vast en zeker vele lezers.
Namens de evenementencommissie,
Gerard Bol.
