Het is zondagochtend 16 Mei 1915, rustig weer, onbewolkt en een klein windje. In de verte hoor je al klokken luiden, ook in ons Rijndorp. Het is bijna kwart voor tien en ja, dan hoor je plotseling de klok van de H .Joannes de Doper kerk aan de Kerkstraat in Katwijk aan den Rijn. Intussen is dit voor velen in Katwijk een bekend geluid geworden. Rustig lopen de kerkgangers naar de kerk en begroeten elkaar. ,,Mooi weer hé!”, of ,,Goed geslapen?”, want ze kennen elkaar haast allemaal. Bij de kerk is het al aardig druk en iedereen zoekt z’n vaste plaatsje op. De organist is al zachtjes aan het inspelen en de mannen van het koor gaan de trap op en stellen zich op naast het orgel. Een beetje geroezemoes is er te beluisteren, maar dan gaat de bel. Plotseling is het stil. De mis gaat beginnen.
‘Beminde gelovigen, wat denkt u van…?’
Pastoor Hendriks (4 juli 1908 – 18 november 1921) is de voorganger, een kleine maar aimabele man. Hij is er trots op om hier in Katwijk aan den Rijn, de bouwpastoor van de kerk te mogen zijn. De mis begint en het ‘Confiteor’ wordt hardop gebeden en dan zingt het koor het ‘Kyrie eleison’. De mis is natuurlijk in het Latijn en te volgen in het persoonlijke missaal. Dan volgt de preek, de pastoor beklimt de kansel en begint met de klassieke opening ‘Beminde gelovigen’. Hij houdt een gloedvol betoog over naastenliefde, met als voorbeeld de ‘Parabel van de Barmhartige Samaritaan’.
Hoeveel bekende parochianen telt u op de staties?
Dan valt hij even stil. Hij vertelt dat een gegoede parochiaan, hem de middelen heeft gegeven om te beginnen met het schilderen van de veertien kruiswegstaties. Maar hij vraagt in zijn preek hulp aan parochianen door voor hem te poseren.
Hij geeft ze nog wel een duwtje in de goede richting: ,,Jullie hoeven niet bang te zijn, want ik ben van plan om ook zelf te poseren!” De mensen zijn verbaasd en kijken elkaar half lachend aan en er valt een stilte. De pastoor legt uit hoe hij het wil aanpakken. Want hij betoogt dat met parochianen op de staties, het onvervangbare schilderijen voor deze kerk zullen gaan worden. Daarna gaat de mis verder en eenieder denkt natuurlijk aan het verzoek van de pastoor. De mis wordt afgesloten met de zegen en daarna wordt er een lied ingezet, het ‘O Sterre Der Zee’ een ode aan de Heilige Maagd, het is tenslotte mei-maand.
Waar is Wally of waar is pastoor Hendriks?
Na de mis is er nog het klassieke napraten op het kerkplein. En hier en daar hoor je gelach en opmerkingen als: ,,Zou jij het durven?” Een meisje van een jaar of twaalf roep naar haar moeder: ,,Nou, ik wil wel hoor!” Het hele proces van het schilderen van de veertien staties neemt bijna vier jaar in beslag. De pastoor moet nog flink z’n best doen, want er zit een overplaatsing voor hem aan te komen.. Als alle staties klaar zijn, en keurig opgehangen in de daarvoor bestemde uitsparingen, is de kerk eigenlijk helemaal af en kunnen de parochianen met trots en verwondering kijken naar het resultaat. En natuurlijk herkennen ze de mensen die geposeerd hebben. Alhoewel, pastoor Hendriks heeft er voor zijn eigen portret een zoekplaatje van gemaakt. Zou het zo gegaan kunnen zijn anno 1915? In ieder gevel genieten wij als parochianen van nu nog vol trots, bewondering en ontzag van de schilderkunst van deze pastoor. Het zijn en blijven staties om heel voorzichtig mee om te gaan.
Richard Hulmer
Denkend aan vroeger… schrijft u als eerste mee?
Op deze maandag 17 mei, verschijnt hier het verhaal over het mysterie van de bekende parochianen op zijn geschilderde staties in de serie ‘Denkend aan vroeger…’ van de hand van Richard Hulmer door hem aan het papier toevertrouwd. Hij zal met deze aflevering van ‘Denkend aan vroeger’ en later ook nog zeker met vele andere bijdragen over o.a. werkgroepen, individuele vrijwilligers, oudere parochianen en koren zichtbaar maken wat een bruisende en dynamische parochiekern we met elkaar zijn geweest en zijn in alle jaren.
Maar u kunt ook zelf uw belevenissen geplaatst krijgen, als eerste zelfs want tot op heden loopt het nog geen storm hoewel de eerste foto’s uit vroegere (onderwijs)tijden al wel binnenstromen. Hopelijk is uw bijdrage dan ook voorzien van vele unieke foto’s variërend van een communiefeest, les op de St. Jozefschool, bij K.R.V. tot een kerstspel in de kerk enz. Gewoon doen dus en met elkaar kunnen we zo die geschiedenis, ook van de laatste zestig jaar, laten herleven voor iedereen die het wil lezen en zien. Want samen beleven we toch het 175-jarig jubileum van onze parochie? En we gaan toch ook met elkaar vol vertrouwen de toekomst tegemoet?
Stuur uw bijdrage, al dan niet compleet uitgeschreven want Richard kan altijd van uw losse zinnen en steekwoorden een prachtig verhaal maken, naar r.hulmer@casema.nl of bel hem op 071-4025028 / 06-10203892. Uw / jouw verhaal(tje), of leuke en pakkende foto met korte tekst kan als eerste meeschrijvende parochiaan maandag 24 mei al op deze website geplaatst worden. Leuk om dan als ‘leverancier’ later reacties te krijgen van de vast en zeker vele lezers.
Namens de evenementencommissie, Gerard Bol.