‘De kogel is door de kerk’, natuurlijk niet letterlijk maar figuurlijk. Want de beslissing was genomen voor de bouw van een nieuwe en grotere kerk in Katwijk aan den Rijn. Dat hoorden de kerkgangers tijdens de preek op zondag. In het jaar 1909 en de jaren daarvoor was er al veel gesproken en waren er ook al diverse plannen gemaakt voor een grotere kerk. Dat was nodig omdat er in het huidige zaalkerkje aan de Groote Steeg maar 254 zit- en knielplaatsen waren en het aantal katholieken nam gestaag toe. Er waren zoals het toen normaal was veel grote gezinnen. Deken Dessens van Leiden legde 111 jaar geleden, op 18 oktober 1910, de eerste steen van het huidige kerkgebouw.
Financiële tegenvallers voor de parochie
De eerwaarde heren pastores van Straelen (1874-1901) en Thomann (1901-1908) hadden, samen met het kerkbestuur er steeds op aangedrongen uit te zien naar een plek voor een nieuw te bouwen kerk op een gunstige plaats. Die plaats was gauw gevonden. Er was al een katholieke begraafplaats in het dorp aan het einde van de Voorstraat, nu de Rijnstraat, richting de Zeeweg. De paters jezuïeten hadden op die plek al een begraafplaats met een kapel gerealiseerd. De heren en het kerkbestuur hadden moeilijke jaren achter de rug met natuurlijk het hele financiële gebeuren. Ook het conflict met de Amsterdamse architect M. Lippitz & N. Scholts die een nog veel grotere kerk getekend hadden, speelde nog. Want de daarbij behorende aanbestedingsprijs, was teveel voor de parochie. Zelfs één van de bestuursleden heeft daardoor een flinke financiële veer moeten laten.
‘En de aannemer is… mijn broertje!’
Maar nog een nieuwtje, pastoor Thomann werd overgeplaatst en zijn opvolger was pastoor Hendriks (1908 – 1921) en hij was aangewezen als bouwpastoor. Een aardige man die zich intensief bezig hield met de voorbereidingen en de bouw. Het hele ontwerp was van de architect Jean H. van Groenendael, een leerling van de grote Pierre Cuypers. De broer van Jean, Jacques, was de aannemer en de aannemingssom bedroeg fl. 70.770,-. De familie Groenendael was een bekende familie van kerkenbouwers vooral ten zuiden van de grote rivieren. De nieuwe kerk zou een neogotische kerk moeten worden met een sterke uitstraling en te zien zijn in heel Katwijk.
Op pad om geld bij elkaar te preken…
Het was een moeilijke tijd voor veel gezinnen en er was veel werkeloosheid. Daarom had pastoor Hendriks in samenspraak met de aannemer bedongen dat mensen uit Katwijk aan den Rijn mochten meewerken voor één gulden per dag, niet slecht in die tijd. Ook heeft hij ervoor gezorgd dat er uitsparingen in de wanden van de kerk kwamen. Hij was namelijk van plan om de veertien kruiswegstaties zelf te gaan schilderen. Dat was goedkoper en natuurlijk veel meer passend bij deze nieuwbouw. Want de parochie verkeerde in zwaar financieel weer en het ‘salaris’ van de pastoor werd ook nog eens sterk verminderd. Hij ging daarom zelfs bedelpreken voor zijn parochie houden in naburige parochies. Tenslotte had hij zelf ook kleding en dagelijks eten nodig. De voorbereidingen gingen door en op 18 oktober 1910 werd de eerste steen gelegd en slechts, hoe was het mogelijk in die korte tijd, zeven maanden later op 15 mei 1911 werd de kerk ingewijd door Mgr. A.J. Callier van Haarlem en konden de inwoners van het Rijndorp naar hun nieuwe kerk.
Richard Hulmer
Denkend aan vroeger… schrijft u ook mee?
Op deze maandag 11 oktober verscheen hierboven een aflevering over de besluitvorming tot de eerste steenlegging 18 oktober 1910 voor ons huidige kerkgebouw. Ook deze aflevering in de serie ‘Denkend aan vroeger…’ van de hand van Richard Hulmer is door hem met groot enthousiasme aan het papier toevertrouwd na het nodige voorbereidende werk.
Hij zal met deze aflevering van ‘Denkend aan vroeger’ en later ook nog zeker met vele andere bijdragen elke maandag op deze website over o.a. werkgroepen, individuele vrijwilligers, oudere parochianen en koren zichtbaar maken wat een bruisende en dynamische parochiekern we met elkaar zijn geweest en zijn in alle jaren.
Maandag 18 oktober plaatst Hulmer een nieuwe aflevering over verschillende katholieke scholen met anekdotes van de kinderen van toen. Er volgen vast en zeker nog meer schoolherinneringen in woord en beeld van vele parochianen. Dus u kunt ook zelf uw belevenissen nog geplaatst krijgen.
Hopelijk is uw bijdrage dan ook voorzien van vele unieke foto’s variërend van een communiefeest, les op de St. Jozefschool of andere katholieke scholen (zie de oproep in de digitale nieuwsbrief van 17 september aan de hand van drie historische foto’s), een kerstspel in de kerk enz.
Gewoon doen dus en met elkaar kunnen we zo die geschiedenis, ook van de laatste zestig jaar, laten herleven voor iedereen die het wil lezen en zien. Want samen beleven we toch het 175-jarig jubileum van onze parochie? En we gaan toch ook met elkaar vol vertrouwen de toekomst tegemoet?
Stuur uw bijdrage, al dan niet compleet uitgeschreven want Richard kan altijd van uw losse zinnen en steekwoorden een prachtig verhaal maken, naar r.hulmer@casema.nl of bel hem op 071-4025028 / 06-10203892. Uw / jouw verhaal(tje), of leuke en pakkende foto met korte tekst kan dan ook op deze website geplaatst worden. Leuk om dan als ‘leverancier’ later reacties te krijgen van de vast en zeker vele lezers.
Namens de evenementencommissie,
Gerard Bol.
Voordat de huidige parochiekerk in 1911 werd gebouwd, was er door de paters jezuïeten, s.j., in 1861 op het huidige kerkhof een kapel gebouwd. Helaas werd met de afbouw van de huidige parochiekerk deze intrigerende kapel afgebroken, maar de grafkelders bleven bewaard.
De ‘fraaie’ omgeving van ons jonge nieuwe huidige kerkgebouw.
Veel bedrijvigheid op de Oude Rijn met aan de linkerzijde de bollenschuur van de firma van der Valk. De aangelegde schuit had witte kool aan boord. De ton die meeging diende om er zuurkool in te maken. Het was ook de aanvoerplek voor de boerenroomse bedrijvigheid van de paters jezuïeten in Het Heerenschool.
Deze foto dateert uit het begin van de vorige eeuw zo tussen 1900 – 1910. De stoomtram is duidelijk zichtbaar. De foto geeft een prima beeld van de directe omgeving van het St. Willibrordus College dat door de paters jezuïeten werd beheerd tot het najaar van 1928. Geheel links zie je het huis met poortje dat later ooit bewoond werd door de familie Jurriaan Vreeburg, die nog een café gehad heeft naast de huidige slager Leo Vreeburg aan de toenmalige Voorstraat wat nu als de Rijnstraat door het Katwijkse leven gaat.
Mgr. Callier (rechts) in vol ornaat en bisschop van Haarlem op het congres in gesprek met Ernest van der Laan, geheim kamerheer van de paus.
