Elk jaar rond begin november begint bij de meeste kinderen de zogenaamde sinterklaaskoorts toe te slaan. Dit fenomeen wordt aangewakkerd door de vele reclameblaadjes van de speelgoedfabrikanten, de reclames in de media en nu in deze tijden vooral het alom bekende Sinterklaasjournaal met presentatrice Dieuwertje Blok. Dat feest is altijd smullen voor de kleinsten onder ons, maar ook vele volwassenen hebben hun wensenlijstje vaak ook al klaar liggen na zijn landing in Nederland. Maar wat weten we nu echt van Sint-Nicolaas, behalve dat hij bisschop van Myra was?
Er was eens… een bisschop
We duiken even de geschiedenis in en komen dan in het geboortejaar van deze heilige rond 270 na Christus in Patara. Dat ligt in de provincie Lycië wat nu Turkije is. Hij was bisschop van deze streek van 325 tot 337 en is 6 december overleden in het nabijgelegen Myra in het jaar 342 en begraven net buiten de stad. Lycië was toen een deel van het Grote Romeinse Rijk. Deze plaatsnamen vinden we nu niet terug op de atlassen, maar ruwweg ligt dit gebied aan de Middellandse Zee tegenover het eiland Rhodos. In 1087 werd het grootste deel van zijn botten overgebracht naar het Italiaanse Bari en andere plaatsen.
Het verhaal achter mijterman
De legende over zijn leven en waarom wij nu geschenken geven en krijgen, is een apart verhaal. En het vertelt dat de Sint ‘s nachts op zijn paard naar het huis van een arme man reed. Deze had drie huwbare dochters, doch hij kon geen bruidsschat betalen. Dat betekende dat de meisjes de prostitutie in moesten gaan. Dat kon de Sint niet toestaan, dus gooide hij een buidel met geld door het raam van het gezin. Hij wilde niet gezien worden, en hij wilde ook niet bedankt worden. Dit kwam voort uit zijn Christelijke overtuiging van naastenliefde en weldoen voor de naasten.
Hoe is het gekomen tot een volksfeest?
Als je in de boeken duikt, kom je uit in 1850. Toen werd een prentenboek geschreven en getekend door de schoolmeester Jan Schenkman. Hierin staat niet alleen het verhaal, maar ook allerlei sinterklaasversjes. Het boek heet ‘De Sint en zijn knecht’. Hij beschrijft in dit boek de komst vanuit Spanje, de roe, de schimmel en natuurlijk Zwarte Piet. Maar ook de zak van Sinterklaas en hoe Zwarte Piet de stoute kindertjes straft met de roe, is hier voor het eerst beschreven. Ook de nu nog bekende sinterklaasliedjes kun je hierin vinden.
Rond 1870 was er de eerste intocht van de Sint in het zuiden van Nederland en later ook in de grote en kleinere steden. Zo werd het dus een echt volks- en kinderfeest. Uiteindelijk ging heel Nederland Sinterklaas vieren, een traditie is het geworden en niet meer weg te denken uit ons land en ook in sommige andere landen. En alles ondanks de steeds eerder oprukkende kerstmarkten en discussies over deze tradities uit vroegere tijden.
Maar nu in onze kerk?
In de week van de sterfdatum van Sint-Nicolaas is in onze kerk ook aandacht besteed aan deze Goed Heiligman. Zondags na de viering, terwijl iedereen al aan de koffie in ‘de kleine JOANNES’ dacht en de pastoor terugging naar de sacristie, kwam daar plotseling, nou ja plotseling, de hulp-Sinterklaas met zijn zwarte knecht op het altaar. Natuurlijk werd er een sinterklaaslied in de kerk gezongen. Hij hield daarna een toespraakje, waarin hij toch nog even teruggreep op kleine gebeurtenissen in het afgelopen parochiële jaar. Zeker waar hij het niet helemaal mee eens was. Dit gebeurde dan vaak met een humoristische ondertoon. Er volgde nog een lied in de kerk en toen was er koffie in het parochiehuis.
Dat was de plek onder het genot van koffie en limonade waar Sinterklaas kinderen, maar soms ook ouderen, vermanend of bemoedigend toesprak. Na de pepernoten ging iedereen weer gerustgesteld naar huis om thuis het ‘eigen sinterklaasfeest’ te vieren.
Een vraagje aan de lezers: ,,Wat zou de overeenkomst kunnen zijn tussen de kerstman, ‘Santa Claus’, en ‘Sint- Nicolaas’?
Richard Hulmer
Denkend aan vroeger… leest u ook mee?
Op deze maandag 6 december verscheen hierboven deze aflevering over de rol van Sinterklaas in onze katholieke kerk. Dat is de eerste van de vijf laatste afleveringen die schrijver Richard Hulmer heeft aangeleverd. Dus maandag 3 januari 2022 verschijnt de laatste van de in totaal 52 wekelijkse afleveringen van deze serie. De lezers hoeven dus geen copy of foto’s meer aan te leveren. Komende vrijdag 10 december verschijnt deze aflevering natuurlijk ook in onze digitale nieuwsbrief.
Hij zal met deze aflevering van ‘Denkend aan vroeger’, en later ook nog zeker met de laatste vier bijdragen, elke maandag op deze website over o.a. werkgroepen, individuele vrijwilligers, oudere parochianen en koren, zichtbaar maken wat een bruisende en dynamische parochie(kern) we altijd met elkaar zijn geweest en blijven in alle jaren.
Maandag 13 december plaatst Hulmer een nieuwe aflevering op deze website, waar hij dan in de vijfde en laatste aflevering over de katholieke scholen ingaat op de fusie eind twintigste eeuw tot wat nu nog steeds RKBS de Horizon is. Er is veel te lezen, over o.a. een grotere verbinding van de katholieke scholen in de Duin- en Bollenstreek, maar alles ook voorzien van veel uniek fotomateriaal. Een aflevering, ook dan weer meer dan de moeite waard.
Middels deze wekelijkse afleveringen beleven we zo het 175-jarig jubileum van onze parochie(kern). En we gaan zo met elkaar vol vertrouwen de toekomst tegemoet!
Ik kan u ook verklappen dat we met de evenementencommissie de mogelijkheden onderzoeken van een uit te geven boekje met de bundeling van de 52 wekelijkse afleveringen van deze serie. We houden u op de hoogte. Wat zou u ervan vinden als dat gaat lukken?
Namens de evenementencommissie,
Gerard Bol.