Komt u in RKBS de Horizon dan moet u zeker eens gaan kijken naar de schitterende wandschildering in de Willibrordhal, gemaakt in de vijftiger jaren door Pieter Geraedts, een nationaal bekende kunstenaar. Hoeveel kinderen zullen hier wel niet naar gekeken hebben toen ze in deze hal aan de lessen deelnamen of er langsliepen? Waarom de naam Willibrordhal, waar ook St. Jozef was afgebeeld? Lees hieronder het verhaal over deze wandschildering uit het boek ‘Van stof ontdaan’ van Harry Fennes.
Het is een overgenomen bericht uit de krant, ook bovenstaande titel, in het jaar dat deze wandschildering werd gerealiseerd. Mooi om te publiceren op deze Willibrordzondag!
Mogen de kinderen eerlijk blijven
Toen de kinderen van de nieuwe Sint Jozefschool te Katwijk aan den Rijn na de pinkstervakantie weer op school kwamen, hebben ze tot hun vreugde gezien, dat de muurschildering in de grote ontvangst- en ontspanningszaal eindelijk klaar was.
In opdracht van het schoolbestuur mocht de kunstschilder Pieter Geraedts uit Warmond op de enige vrije wand van die zaal een schildering aanbrengen en ongeveer zes weken lang hebben de kinderen, als ze daartoe de gelegenheid kregen, de dagelijkse vorderingen van het werk bijgehouden en van commentaar voorzien. Het was geen gemakkelijke opdracht, een schildering te maken, die paste in de zo moderne ruimte maar het komt ons voor, dat de schilder er geen betere oplossing voor had kunnen vinden. Ter linkerzijde van de wand, waarop de schildering moest komen, is de achtergevel van het gebouw, waarin door een dubbele rij vensters het licht binnenvalt. Aan de andere kant wordt de grote zaal begrensd door een overloop, die de leslokalen in de beide vleugels van het gebouw met het trappenhuis verbindt. Kolommen en balustrade van de overloop zijn gehouden in een blauw lint. In de overgebleven korte zijde van de zaal is een toneel aangebracht, dat afgesloten wordt door deuren van grijs en blauw.
Een voorwaarde…
Op de vrije wand bleef een ruimte van ongeveer zes bij zeven meter, waarop de kunstenaar een decoratieve versiering mocht aanbrengen, waarbij slechts de eis gesteld dat de patroon van de school, Sint Jozef, er in voorkwam. ‘Sint Jozef alléén’, aldus de heer Geraedts, ‘vond ik een beetje eenzaam’. Daarom beeldde hij de voedstervader van het Goddelijk Kind af, als hoofd van het Heilig Huisgezin, een forse man, met leliestaf en een bak met druiven en korenaren, die het voorschoot draagt van de timmerman.
Maria, gezeten op een bankje, houdt het Kind Jezus op een knie, dat vol belangstelling is voor het spel van vele kinderen rondom Hem. In het centrum van het geheel rijdt op een groot, bruin paard Sint Willibrord, de patroon van Nederland, die volgens de overlevering te Katwijk aan land kwam. Het dorpje is op de achtergrond zichtbaar. In het zegenend gebaar van de Moedermaagd ligt een bede vervat tot haar Goddelijke Zoon, een bede, die de schilder tot intentie was: ‘Laat de kinderen, wanneer ze groot zijn, even eerlijk blijven als ze nu zijn in hun spel’.
Een ouderwetse ‘foto’ van kinderspelen
Eerlijkheid ademt de hele schildering. En het was ook deze eerlijkheid, die de schooljeugd, ontsnapt aan de aandacht van de onderwijzers, in ademloze spanning kon boeien. De jongens herkenden zich zelf in het spel. Ze ontdekten elkaar in het ‘land veroveren’, maakten de spanning mee van de knaap, die zijn vlieger oplaat en genoten van de actie, die de voetballers ontwikkelden. Eenentwintig kinderspelen heeft Pieter Geraedts in zijn schildering getroffen in hun meest kenmerkende momenten. ‘Vooral dat bokspringen heeft me moeite gekost’, vertelde de schilder. Maar hij liet zijn kinderen dat spel beoefenen, terwijl hij met zijn schetsboek in de tuin ging zitten.
Trots en kostbaar bezit
Van de jongens en meisjes, die wel eens kwamen kijken toen hij in de school aan het werk was, heeft hij geen last gehad. Hij had plezier in hen, en nam van tijd tot tijd de gelegenheid te baat, om de kleurcombinaties van hun kleding te bestuderen. Zo is hij er in geslaagd een bijzonder levendig geheel te krijgen, waarin dezelfde tinten blijven voorkomen, die ook in de zaal gebruikt werden. De architect die het schoolgebouw ontwierp, ir. H.A. van Oerle te Leiden, mag zich ons inziens gelukkig prijzen dat men Pieter Geraedts vroeg om de wandversiering te vervaardigen. Het is de trots geworden van het hoofd der school, de heer G.A. Bominaar, en een kostbaar bezit van alle katholieken te Katwijk.
(Bron: ‘Van stof ontdaan’ van Harry Fennes)
Naschrift van de webredactie
Deze muurschildering van Pieter Geraedts (1911 – 1978) uit Warmond siert nu nog steeds de wand in de Willibrordhal van RKBS de Horizon, vroeger de St. Jozefschool geheten. Geraedts, die bijna heel zijn volwassen leven van 1934 tot aan zijn dood in Warmond woonde, leerde het schildersvak van zijn vader Wijnand. Hij specialiseerde zich evenals zijn vader in religieuze taferelen, meest in opdracht van de Rooms-Katholieke Kerk. Daarnaast schilderde hij portretten, waaronder één van koningin Juliana voor de gemeente Nootdorp en één van de latere koningin Beatrix voor het Beatrixziekenhuis te Gorkum. Begin 2009 werd door het Museum Catharijneconvent in Utrecht een tussen 1950 – 1960 vervaardigd schilderij van Maria met kind van Geraedts verworven. Het schilderij bouwt voort op de schildertechnieken van de vijftiende- en zestiende-eeuwse Zuid-Nederlandse kunstwerken. Ook het Stedelijk Museum De Lakenhal in Leiden heeft werk van Geraedts in haar collectie. Extra redenen om trots te zijn op deze wandschildering in deze Katwijkse basisschool. Geraedts’ zonen Pieter jr. (1940) en Thom (1950) werden eveneens kunstschilder. Geraedts was ook lid van de Amsterdamse kunstenaarsvereniging Sint Lucas.
