Franciscus zei dit vrijdag tijdens zijn ontmoeting met de Nederlandse bisschoppen: ‘Ook al is de kudde klein, blijf de gelovigen nabij’. Veel later dan verwacht komen de Nederlandse bisschoppen het Vaticaan uitlopen na hun ontmoeting met de paus. Franciscus had alle tijd voor ze en de bisschoppen zijn opgetogen. “We zijn heel blij dat we een goed gesprek met hem gehad”, vertelt kardinaal Wim Eijk op een zonovergoten Sint-Pietersplein. “We hebben over allerlei dingen open kunnen spreken. Hij zei: ‘Je mag me bekritiseren, als je dat maar niet buiten doet, maar hier in mijn aanwezigheid’.”
Als de bisschoppen zich vrijdagochtend om kwart voor elf melden in de privébibliotheek van de paus in het Apostolisch Paleis, staat Franciscus hen zelf op te wachten, leunend op zijn wandelstok. Net als bij de vorige ontmoeting bijna negen jaar geleden, verzamelt hij de bisschoppen om zich heen voor een kringgesprek. Voordat dit begint wijst hij ze aan waar de flesjes met water staan en waar de wc is.
Goed op de hoogte
Volgens bisschop Gerard de Korte van ’s-Hertogenbosch was de paus goed op de hoogte van de moeilijke situatie van de katholieke kerk in ons land. “ ‘U leeft in een heel ingewikkeld land’, zei de paus. ‘Met heel veel heidenen en heel veel post-christelijkheid. Ook al is de kudde klein: Blijf de gelovigen nabij, ga met ze mee. U moet er zijn voor iedereen.’ Het woord ‘tutti’, Italiaans voor ‘iedereen’, heeft hij wel zeven keer gebruikt.”
De paus had nog een boodschap voor de Nederlandse katholieke kerk, vertelt kardinaal Eijk: “Hij zei gewoon: ‘volhouden’. Dat zei hij niet alleen tegen de bisschoppen, maar via ons tegen alle katholieken van Nederland. ‘Geef niet op.’ Bij het vorige ad limina-bezoek in 2013 drukte hij ons op het hart niet in nostalgie om te kijken naar wat we hadden, maar ons te richten op de toekomst. Dat was deze keer ook de teneur.”
Het ad limina-rapport waarin de bisschoppen voorafgaande aan hun bezoek aan de paus een somber beeld gaven van de katholieke kerk in Nederland, werd niet echt besproken tijdens het kringgesprek. Ook een eventueel bezoek van de paus aan ons land kwam niet aan de orde.
Ansichtkaarten
Wel kreeg kardinaal Eijk de kans om aan de paus zijn pleidooi te herhalen voor een encycliek, een gezaghebbend pauselijk schrijven, over wat hij ‘de genderproblematiek’ noemt. Volgens Eijk was de paus niet ongenegen voor deze suggestie. “Hij zei: ‘Wij denken daar ook over na. U bent arts en ook moraaltheoloog: u kunt ons daarover misschien adviseren’.”
Bij het afscheid heeft Franciscus speciale aandacht voor de ongeneeslijk zieke bisschop Harrie Smeets van Roermond. Hij maakt het ad limina-bezoek mee in een rolstoel. “Dat had de paus natuurlijk al gezien toen we binnenkwamen. Hij zei dat ik moed moest houden. Dat was heel fijn om te horen.”
Tijdens hun ontmoeting met Franciscus vroegen de bisschoppen hem een ansichtkaart te ondertekenen voor twee collega-bisschoppen die in Nederland moesten achterblijven. Trots laat bisschop Hans van den Hende de twee kaarten na afloop zien. Onder de namen van de Nederlandse bisschoppen staat heel klein en onopvallend die ene naam: Franciscus.
Stijn Fens11 november 2022
Lees ook:
Nederlandse bisschoppen in Rome: ‘We mogen het onszelf verwijten als we lui zijn geweest’
Tijdens hun ad limina-bezoek aan Rome worden de Nederlandse bisschoppen vooral bemoedigd om vol te houden. Hoogtepunt van het bezoek volgt op vrijdagochtend, de ontmoeting met paus Franciscus.