De Week van gebed voor eenheid van christenen 2023 moedigt kerken aan om goed te doen en recht te zoeken. Bijzondere aandacht is er voor de verdeeldheid die veroorzaakt wordt door het onrecht van ongelijkheid en racisme. Normaliter vieren we deze week samen in een oecumenische viering met de Hervormde Gemeente De Rank. Maar door ziekte van de voorgangers ds. Padmos en pastor van Vliet in de afgelopen periode is besloten om deze viering uit te stellen naar een later moment. Toch willen we, gezien het belang van de oecumene in Katwijk, de lezer de informatie over het thema van 2023 in deze mooie week niet onthouden. Tot slot wordt ook beschreven wanneer en waar deze bijzondere week is ontstaan.
De bijbeltekst die centraal staat tijdens de Week van gebed voor eenheid 2023, komt uit Jesaja 1 vers 17: ‘Leer goed te doen; zoek het recht, houd tirannen in toom, kom op voor wezen, sta weduwen bij’. Het materiaal voor deze gebedsweek werd aangereikt door kerken uit de Amerikaanse staat Minnesota.
Leer goed te doen
De eenheid van christenen zou een teken en voorproefje moeten zijn van de herstelde eenheid van de hele schepping. Verdeeldheid onder christenen verzwakt echter de kracht van dat teken en versterkt de gebrokenheid. Goed leren doen vereist dat we ervoor open staan om eerlijk naar onszelf te kijken. De Week van gebed voor eenheid is het ideale moment voor christenen om te erkennen dat de verdeeldheid in onze kerken niet los kan worden gezien van de verdeeldheid binnen de bredere menselijke familie. Samen bidden voor eenheid van christenen stelt ons in staat na te denken over wat ons bindt. Het ondersteunt onze inzet om onderdrukking en verdeeldheid tussen mensen aan te pakken.
Zoek het recht
In Jesaja’s aanmoedig aan Juda om het recht te zoeken, klinkt door dat sprake is van onrechtvaardigheid en onderdrukking in de samenleving van die tijd. Jesaja smeekt het volk van Juda om hier verandering in te brengen.
Het zoeken naar recht, vraagt – net als het leren goeddoen – om zelfreflectie van de kerk. Kerken in grote delen van de wereld hebben te erkennen dat zij hebben meegewerkt aan raciaal onrecht, zowel actief als passief (door te zwijgen). Vooroordelen op basis van afkomst vormden en vormen een bron van de verdeeldheid die het lichaam van Christus heeft verscheurd. Zowel het idee dat witte mensen superieur zijn (‘white supremacy’) als de ontdekkingsdoctrine[1], hebben als een gif veel schade kunnen aanrichten en gezorgd voor onderdrukking top op de dag van vandaag. Vooral in Noord-Amerika en in landen over de hele wereld die door de eeuwen heen door witte Europese machten zijn gekoloniseerd. Als christenen moeten wij bereid zijn om systemen van onderdrukking te doorbreken en te pleiten voor gerechtigheid. Dit vereist dat we de confrontatie aangaan met hen die anderen kwaad aandoen. Dat is niet altijd makkelijk en zal soms leiden tot conflicten. Maar Jezus geeft aan zijn volgelingen een rijke belofte in Matteüs 5 vers 10: het koninkrijk van de hemel is voor hen die vanwege de gerechtigheid vervolgd worden.
Herstellende gerechtigheid
In de bijbel ontdekken we dat we onze relatie met Christus niet kunnen loskoppelen van onze houding tegenover al Gods mensen. In het bijzonder niet van de mensen zonder aanzien en status (Matteüs 25 vers 40). Wiens stemmen worden niet gehoord in onze gemeenschappen? Wie is niet vertegenwoordigd aan de tafel? Waarom niet? Welke kerken en gemeenschappen ontbreken in onze dialogen, onze gezamenlijke actie en ons gebed voor de eenheid van de christenen?
Onze toewijding aan elkaar vereist dat we ons bezighouden met ‘mishpat’, het Hebreeuwse woord voor herstellende gerechtigheid. Het betekent dat we opkomen voor mensen van wie hun stem niet wordt gehoord. Dat we structuren ontmantelen die onrechtvaardigheid creëren en in stand houden. En dat we anderen versterken die zich inzetten voor het bevorderen van een eerlijke, gelijkwaardige behandeling.
Dit werk gaat verder dan onze vrienden, familie en geloofsgemeenschap. Christenen zijn geroepen om erop uit te gaan en te luisteren naar de pijn van allen die lijden, om hun verhaal en hun trauma’s beter te begrijpen en erop te reageren.
Samen
Jesaja daagde Gods volk in zijn tijd uit om te leren samen goed te doen; samen gerechtigheid te zoeken, samen op te komen voor onderdrukten en wezen en samen weduwen bij te staan. De uitdaging van de profeet geldt ook voor ons vandaag. Hoe kunnen wij onze eenheid als christenen beleven om het kwaad en het onrecht van onze tijd het hoofd te bieden? Hoe kunnen wij het gesprek aangaan en de ander werkelijk zien?
Deze gebeden en ontmoetingen van het hart hebben de kracht om ons diep te veranderen – persoonlijk én als groep. Laten we openstaan voor Gods aanwezigheid in al onze ontmoetingen met elkaar terwijl we de strijd aangaan voor gerechtigheid in onze samenleving.
Waar is het ontstaan?
De Week van gebed voor eenheid van christenen is een internationale gebedsweek die geboren is uit het verlangen naar christelijke eenheid. Het gebed om eenheid is een gebed van Jezus Christus zelf uit Johannes 17 vers 21. Hij bidt: ‘Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals U in Mij bent en Ik in U, laat hen zo ook in Ons zijn, opdat de wereld gelooft dat U Mij hebt gezonden.’ De jaarlijks terugkerende Week van gebed voor eenheid kent inmiddels een lange geschiedenis en is ook zélf een getuigenis van groeiende eenheid tussen christenen.
Samen bidden voor eenheid sinds 1846
In Nederland is de Week van gebed voor eenheid een samenvoeging van twee verschillende internationale gebedsiniatieven: de Week of Prayer van de Evangelische Alliantie en de Week of Prayer for Christian Unity van de Wereldraad van Kerken.
Evangelische Alliantie
De Week van gebed is ontstaan in 1846, zowel internationaal als in Nederland. In dat jaar vond in Londen een internationale conferentie plaats die leidde tot de oprichting van de World Evangelical Fellowship. Vanuit Nederland namen voortrekkers uit de Reveilbeweging zoals Capadose, Da Costa en Groen van Prinsterer deel. Sindsdien organiseren zo’n honderd landen aan het begin van ieder jaar een gebedsweek. De Nederlandse Evangelische Alliantie startte in 1867; de gebedsweek was vanaf het begin een gezichtsbepalende activiteit.
Raad van Kerken
De Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenenis oorspronkelijk het idee van de geestelijke Paul J. Wattson. Hij nam in 1908 het initiatief om christenen van verschillende kerken een week lang te laten bidden voor de eenheid van christenen. De teksten van de gebedsweek worden elk jaar door een andere groep in een ander land voorbereid onder gezamenlijke verantwoordelijkheid van de Wereldraad van Kerken en de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Eenheid.
Samengevoegd sinds 2009
Sinds 2007 wordt er nauw samengewerkt tussen de Evangelische Alliantie (nu Missie Nederland) en de Raad van Kerken in Nederland. In 2009 werden de twee verschillende gebedsweken samengevoegd tot één jaarlijkse Week van gebed voor eenheid. Dankzij deze samenwerking kan er ook lokaal vanuit eenheid samen gebeden worden in de week die volgt op de derde zondag van januari.
Internationale en migrantenkerken haken aan
Vanaf 2023 is SKIN, de vertegenwoordiger van internationale en migrantenkerken, intensiever betrokken bij het ontwikkelen van het Nederlandstalige materiaal. Afgelopen jaar promootte deze koepelorganisatie de gebedsweek ook al actief. Hedwig Komproe, bestuurslid van SKIN: ‘De thema’s van 2023 zijn voor veel internationale kerkgemeenschappen in Nederland actueel en levend. Het is belangrijk dat we trauma’s en onrecht uit heden en verleden herdenken en effectief verwerken, en nadenken hoe we als christenen kunnen bijdragen aan rechtvaardigheid. Gezamenlijk gebed kan daar behulpzaam bij zijn.’
(Bron: www.raadvankerken.nl)
