De jaarlijkse kerkenveiling ten bate van de parochiekern H. Joannes de Doper kent een 120 jaar lange geschiedenis. Hoe is de bloembollenveiling, zoals deze aanvankelijk genoemd werd, ontstaan? In dit artikel kunt u er meer over lezen. Maar na de kerkenveilingloze jaren 2020 t/m 2022 is het vrijdagavond 14 april om 20.00 uur in ‘de kleine JOANNES’ weer zover. Het spel van loven en bieden op 217 kavels gaat weer beginnen op wederom vast en zeker een zeer gezellige avond. De opbrengst is bestemd voor het behoud van ons kerkgebouw onder de noemer ‘Trouw aan ons kerkgebouw’.
Hier vindt u de veilingcatalogus van de commissie kerkenveiling. Wie wil er niet met de bon van kavel 189 thuiskomen? U komt toch ook, al is het maar voor de gezelligheid? Want gaat het lukken om de recordopbrengst uit 2009 met € 26.828,- enigszins te benaderen?
Het was pastoor H. Thomann (1901 – 1908) die op 2 september 1902 een vergadering bijeenriep van ‘Heeren bloembollenkweekers- en handelaren’ uit de parochie te houden in café Hein Fennes in de Kerkstraat. Er was een keurig gedrukte uitnodiging van de pastoor, ondertekend in zijn functie als president en pastoor van de parochie H. Joannes de Doper. De president vermeldde op dezelfde convocatie alle 28 personen die waren uitgenodigd met naam en toenaam zoals onder andere Caspers (Anton), Grimbergen (Mathijszoon), Grimbergen (Janszoon), Meijer (Bruggestraat), van Rijn (Pauluszoon), van Rijn, Paulus (Veereind), van der Weyden (Rijnsburg), Sluijter (Katwijk aan Zee) enz.
Bloembollenverkoop voor de bouw van de nieuwe kerk
Het ‘leuke’ is dat er met een kroontjespen op het archiefexemplaar nog eens 32 namen bijgeschreven zijn, naast de 28 ‘gedrukte’ namen! Kennelijk waren er toch meer heren kwekers die ook mee wilden doen aan het goede doel voor hun parochie. Zo moesten er liefst zestig kwekers, waaronder enkele handelaren / exporteurs uit de parochie, voor deze eerste vergadering als bovengenoemd aanwezig geweest zijn. Er werd toen een vereniging opgericht met de naam ‘Katholiek Katwijk vooruit’.
Gelijktijdig werden er statuten vastgesteld. Artikel 1 van de statuten luidde als volgt: ‘Doel der vereeniging is geld bijeen te krijgen om het in de kerkenkas aanwezige kapitaal te vermeerderen, zóó dat in de niet te verre toekomst tot den bouw van kerk en pastorie kan worden overgegaan’. Zo vermeldde artikel 2: ‘Middel om tot genoemd doel te geraken is, dat de leden op zich nemen bloembollen gratis te leveren. De opbrengst der bloembollenveilingen worden telkens door den pastoor rentegevend en solide belegd. De zorg van het bestuur der vereeniging berust bij het kerkbestuur’. Hoe spontaan en vrijgevig de bollenkwekers, toentertijd nog bloemisten genoemd, waren, blijkt uit een uitgebreide ‘Lijst van bloembollen voor de kerk geplant op 29 oktober 1902 op de tuin van A. van Paridon’. Niet minder dan 41 bloemisten staan hierop vermeld, gespecificeerd met de namen van de tulpen en het aantal regels, dat van elke soort was aangeboden c.q. zouden worden geplant. Op genoemde lijst telde ik liefst zestig soorten of variëteiten. Ter illustratie noem ik er enkele: 10 regels ‘Koningin Emma’, 13 regels ‘Thomas Moore’, 75 regels ‘Witte Pottenbakker’, 25 regels ‘Joost van den Vondel’ en 13 regels ‘Mon Trésor’. Een regel telt ca. zestien bollen en in totaal werden er 3223 regels bollen aangeboden en dat zijn dus bij elkaar 51.568 bollen! De firma. R. v.d. Schoot en Zoon te Hillegom, schonk een mand ‘Prins van Oostenrijk’, aldus hun brief van 20 oktober 1902. Als toegift in deze brief was er de vermelding: ‘Morgen komen ze met een schuit naar Valkenburg, wij zullen de mand, gemerkt. ‘R.v.d.S’ bij J. van Paridon afgeven’.
Hoe ging deze groene veiling in zijn werk?
Zoals in bovenvermeld artikel 2 van de statuten vermeld, stelde de pastoor zich ten doel van de bloembollenkwekers bloembollen aangeboden te krijgen en deze te doen planten. Het land hiervoor benodigd, werd bij voorbaat in bruikleen ter beschikking gesteld door de heer A. van Paridon en nadien ook door enkele andere kwekers. De werkzaamheden als het planten van de bollen, het bemesten, het dekken enz. zou op vrijwillige basis en in onderling overleg geregeld worden.
De bloembollen werden de eerste jaren op het land geveild en wel in april of mei. Dit heette een zogenaamde ‘groene’ veiling waarover later meer want ook nu nog is deze veiling in ere hersteld in de regio. Bloembollen, zift 12 of 11 (het zogenaamde leverbaar genoemd) welke in later jaren in de zomermaanden (juli en augustus) in manden aan de veiling werden aangevoerd, noemde men een zogenaamde ‘droge’ veiling. Dit is dus echt vakjargon. Het veilen voor de parochie H. Joannes de Doper geschiedde door tussenkomst van de toenmalige H.B.G. te Lisse (thans C.N.B. genaamd) en later door de HoBaHo, het Hollands Bloembollenhuis te Lisse. Dit blijkt onder andere uit een schrijven van de HoBaHo van 9 maart 1925, gericht aan de zeereerwaarde heer H.J. Maas, pastoor te Katwijk aan den Rijn: ‘Wij zijn bereid de bollen op dezelfde condities te veilen als vorig jaar. Wanneer de tijd daar is, zullen wij komen nummeren en aansluiten bij een andere veiling, zoals dat andere jaren geschiedt’. De opbrengst van de bollen, geveild in augustus 1903, bedroeg 596 gulden en 8,5 cent! De tweede veiling in 1904 bracht 530 gulden op en de veiling in 1905 ‘scoorde’ 652 gulden en 50 cent.
Wat las ik erover in oude parochieblaadjes?
Lezend in de parochieblaadjes van de jaren dertig werd er bij herhaling aandacht besteed aan de jaarlijkse bollenveiling en niet te vergeten de voorbereidingen daartoe. Zo kwam ik diverse berichten tegen. In het parochieblaadje nummer 77 van 18 november 1933 was vermeld: ‘Niet -bloemisten die wellicht nog vroege- en Darwintulpen over hebben, doen een goed werk als zij deze bezorgen bij H.W. Grimbergen, Hub. van Paridon of L.J. van der Valk. Deze Heeren zullen ze dan op hun land planten voor de kerk. Als de bloemisten nu alvast een beddetje beschikbaar houden voor de volgende bollenveiling zijn wij vol erkentelijkheid voor hun offervaardigheid’. Het parochieblaadje nummer 154 van 11 mei 1935 vermeldde: ‘Maandagavond 20 mei 1935 de Verkooping van bloembollen. Een commissie van vier kweekers klopt bij collega – kweekers aan om een grooter of kleiner stukje grond met goede bollen voor de kerk af te staan. Dit is no. 1, maar dan komt no 2. Moge dit zijn een groote opkomst van offervaardige parochianen, die op den bewuste avond een of meerdere malen hun stem doen hooren en daar ten bate van de Kerkenkas een paar veeren laten. Uw Pastoor J.P. Buys’.
Het parochieblaadje nummer 208 van 23 mei 1936 onthult: ‘Wij kunnen er niet over zwijgen. Het plaatselijk nieuws in de Leidsche Courant over de bloembollenveiling en de feestviering bij het 25 – jarig bestaan van onze parochiekerk heeft ons allen goed gedaan. Ik zeg allen, die ons bollen hebben geschonken en die bollen kochten en vooral degenen die deze verkoop hebben voorbereid en hebben geleid, nogmaals onze allerhartelijkste dank voor hun niet genoeg te prijzen offervaardigheid. Het succes is zoo groot dat ons hart stil wordt en onze oogen stralen van vrede en trots’. Zo vinden we van de vergadering van het kerkbestuur van 9 juli 1940 in het notulenboek de volgende opmerkingen: ‘Voor de komende bollenveiling zullen de heren Hub. Van Paridon, L.J. van der Valk en P.H. Castenmiller de catalogus vaststellen. Er zal in hectoliters of in kilogrammen wordend geveild. Dhr. Jac. P. Rietveld stelt voor om ook levensmiddelen te laten veilen. De vergadering kan zich hiermede verenigen. Dhr. Cees Braun, commissionair in bloembollen, benadrukt dat het karakter van de bollenveiling daarbij niet verloren mag gaan. Hub. van Paridon zal de notaris vragen, de secretaris zal vergunning vragen bij de politieautoriteiten’. De vergadering van het kerkbestuur van zondag 4 augustus 1940 om 16.00 uur in de pastorie onder leiding van pastoor Hesp gaf in de boeken de volgende informatie: ‘De vergadering besluit om de bezoekers een kop koffie aan te bieden en in plaats van een glas wijn een gratis consumptie te verstrekken’.
De top tien aan opbrengsten bij 120 jaar bollen- en kerkenveiling
Deze mooie bloembollen rijke veilinggeschiedenis leidde tot deze top tien qua opbrengsten:
- € 26.828,- (2009)
- € 25.000,- (2018)
- € 22.608,- (2008)
- € 22.375,- (2017)
- € 21.773,- (2015)
- € 21.510,- (2011)
- € 21.272,- (2019)
- € 21.210,- (2003)
- € 21.123,- (2016)
- € 20.779,- (2012)
Wat gaat het worden vrijdagavond 14 april vanaf 20.00 uur? Kom gewoon langs en u kunt getuige zijn van de uitgesproken totaalopbrengst. In de digitale veilingcatalogus vindt u op bladzijde vijf diverse redenen waarom u er bij moet zijn. Bent u echt verhinderd? Een koopopdracht kunt u ook verstrekken, alles voor het behoud van ons mooie kerkgebouw.
In de aanloop naar deze veiling plaatsen we de komende twee woensdagen ook nog twee prachtige verhalen met vele persoonlijke anekdotes over deze traditionele kerkenveiling in onze Katwijkse parochie(kern).
(Bron: Van Stof ontdaan, Harry Fennes)
