De elfde dag van de elfde maand geldt als de opening van het carnavalsseizoen. In veel plaatsen in Nederland wordt op die dag de nieuwe Prins Carnaval bekendgemaakt.Op 11 november is het in grote delen van Nederland feest. In verschillende wijken gaan kinderen langs de deur vanwege Sint-Maarten, op andere plekken komen carnavalsverenigingen samen om de start van het carnavalsseizoen af te trappen. De zogeheten Raad van Elf, het gevolg van Prins Carnaval, komt die avond om precies elf minuten over elf bij elkaar.
Start van het carnavalsseizoen…
Zoals gezegd markeert de elfde van de elfde de start van het carnavalsseizoen. Het belangrijkste evenement is de kroning van Prins Carnaval, de man die symbolisch de macht over de stad krijgt tijdens carnaval. In verreweg de meeste plaatsen wordt er ieder jaar een nieuwe prins gekozen, maar in sommige steden blijft de prins langer aan.
Na de kroning van de prins is het tijd om het over belangrijke zaken te hebben zoals de versiering van de praalwagens. Daar wordt het hele seizoen volop aan gebouwd, natuurlijk onder het genot van een pilsje. De wagens zijn het middelpunt van de carnavalsoptocht. Op de laatste wagen in de stoet zit traditioneel Prins Carnaval met zijn Raad van Elf. Die strooien vanaf hun praalwagen snoepgoed naar het publiek.
De betekenis van carnaval
Carnaval staat bol van de symboliek. Natuurlijk, er wordt veel gedanst, gedronken en gefeest. Maar de betekenis van carnaval gaat dieper. De term carnaval is afgeleid van het Italiaanse ‘carne levare’, het wegnemen van vlees. Het carnavalsfeest gaat namelijk vooraf aan de vastentijd. Je mocht je nog één keer goed bezatten en volvreten voordat je een poosje zonder moest. Althans, dat is de katholieke invulling van het feest.
Oorspronkelijk is carnaval een ‘omkeringsfeest’. Daarin worden alle maatschappelijke rollen op hun kop gezet. Het is een feest van de zotheid. Een moment waarop alle normen die normaal gesproken gelden, vergeten worden. Dit aspect van het feest vinden we nog steeds terug in de huidige viering. Het is niet voor niets dat een zotte prins tijdelijk de leiding krijgt over de stad. Hij steekt als het ware de draak met het officiële stadsbestuur.Wat is dat toch met het getal elf? Waarom is elf zo’n belangrijk getal tijdens carnaval?
Gelijkheid
Allereerst bestaat het getal elf uit twee éénen, wat symboliseert dat iedereen gelijk is. Dat is dan ook de reden van alle verkleedpartijen. Dankzij de kostuums is niet te zien met wie je feest viert. De dominee, de slager, de burgermeester, iedereen is door zo’n verkleedfeest gelijk aan elkaar.
Gekkengetal
Dat 11 november een bijzondere datum is, hangt samen met het getal elf. In de volksnumerologie wordt elf als het gekkengetal beschouwd. Waarom is onduidelijk. Volgens de ene theorie omdat het een dwaze overschrijding is van tien, het getal van de Tien Geboden, volgens de andere theorie omdat het twaalf min één is. Twaalf zou volheid symboliseren, is heilig denk maar aan de twaalf apostelen, wat elf dwaas maakt omdat het net niet perfect is. Met andere woorden, vergeet vooral de Tien Geboden en houd je aan het elfde gebod te weten bier drinken met carnaval, bijvoorbeeld. Alaaf!
Raad van Elf
In de carnavalssymboliek speelt elf een voorname rol. De prins wordt vergezeld door een Raad van Elf. Die komt na carnaval weer voor het eerst in vergadering bijeen op 11 november om 11.11 uur ‘s avonds. De carnavalsuitroep ‘Alaaf ‘is mogelijk een verbastering van elf.
Franse steken
Er bestaat ook nog een andere theorie over de relatie tussen het ‘elf’ en carnaval. Toen eind achttiende eeuw de Fransen het Rijnland bezetten, werd daar al stevig carnaval gevierd. Maar nu moesten de Franse bezetters op de hak genomen worden. Men zette Franse steken op en koos de elfde van de elfde als datum voor hun spotfeest. Dit naar aanleiding van de drie principes van de Franse Revolutie: ‘Egalité’, ‘Liberté’ et ‘Fraternité’. De beginletters vormen het Duitse telwoord ‘elf’.
Sint-Maarten
Dat Sint-Maarten op 11 november gevierd, wordt is niet vanwege deze dwaze datum, maar omdat de heilige Martinus van Tours op 11 november 397 begraven werd. Toch heeft het feit dat er op Sint-Maarten bonte volksfeesten werden gehouden mogelijk iets met deze magische datum te maken.
Vasten voor Kerstmis
Er is ook nog een ander mogelijk verband tussen Sint-Maarten en carnaval. Sint-Maarten markeert de donkere periode voor Kerstmis. Veertig dagen na de elfde van de elfde is het immers 21 december, de kortste dag van het jaar. Aan het einde van het Sint-Maartensfeest begon de Sint-Maartensvasten. Zoals carnaval voorafgaat aan de veertigdagentijd voor Pasen, zo gaat Sint-Maarten vooraf aan de voorbereiding op Kerstmis.
(Bron: Website KRO-NCRV / Wikipedia)
