Het Adrianusjaar is woensdag 18 oktober jl. afgesloten met het aanbieden van een speciale kroniek aan paus Franciscus. “Franciscus en Adrianus lijken in sommige dingen wel op elkaar”, zegt pastoor Ad van der Helm, voorzitter van de Projectgroep Adrianusjaar. Bij de enige paus uit de Lage Landen – Adrianus VI – werd de afgelopen tijd uitgebreid stilgestaan. Aanleiding was dat hij 500 jaar geleden – op 9 januari 1522 – tot paus gekozen werd. Hij diende zo’n anderhalf jaar en stierf op 14 september 1523. Tot voor kort was de man in Nederland nauwelijks bekend. In Rome kenden sommigen hem wel, maar vooral als een wat vreemde en sobere man. Aanleiding genoeg, zo vonden de initiatiefnemers, om hem te herdenken.
Adrianusvrienden
Vanuit Rome kwam het initiatief van Caroline Weijers, de voormalige Nederlandse ambassadeur bij de Heilige Stoel. In de Nederlandse residentie hangt een portret van Adrianus VI. Toen ze in 2018 in dienst trad, verdiepte ze zich in het portret en de geportretteerde. Ze kwam in contact met priester en kerkjurist Ad van der Helm die inmiddels ook enthousiast met een herdenking in Nederland bezig was. Daartoe had hij een projectgroep in het leven geroepen. Die projectgroep sloot deze week dus het Adrianusjaar in Rome af. Samen met ruim veertig ‘Adrianusvrienden’ bezochten ze belangrijke plaatsen waar de Nederlandse paus verbleef vanaf het moment dat hij in Italië aan land kwam tot aan zijn dood.
Audiëntie
Absoluut hoogtepunt van deze door Christoffel Reizen georganiseerde bedevaart was de audiëntie woensdag bij de paus. Van der Helm: “We waren ontzettend onder de indruk. Het zijn vermoeiende dagen voor de paus, vooral vanwege de synode die in Rome plaatsvindt. Hij zag er ook vermoeid uit. Dan is het des te indrukwekkender dat de paus de moeite nam om ons te ontvangen.” De projectgroep Adrianusjaar sluit het jubileum van het pontificaat van de enige Nederlandse paus af met de uitgave van een kroniek ‘Een buitenstaander in het Vaticaan’. Van der Helm vertelt dat hij Frans met de paus sprak. In vijf minuten spraken hij en Sander van Aarle – medeschrijver van de kroniek – met de paus over Adrianus VI en zijn hervormingen die juist nu tijdens de synode weer relevant blijken te zijn. “De paus was alert en luisterde aandachtig. Hij reageerde ontwapenend toen wij hem het boek overhandigden”, aldus de pastoor.
Trouw aan het geloof
Van der Helm ziet overeenkomsten tussen de huidige paus en Adrianus VI: “De paus en Adrianus lijken in sommige dingen wel op elkaar.” Hij licht het toe: “Paus Franciscus is erg communicatief. Hij ontvangt meteen, er staan als het ware geen muren tussen hem en de mensen. Ook Adrianus was iemand die uitblonk in dialoog. Niet in de laatste plaats lijken ze op elkaar doordat ze altijd dicht bij zichzelf en de katholieke waarden blijven. Ze zijn een voorbeeld van vasthoudendheid aan belangrijke katholieke waarden. Hun sobere levenswijze getuigt daarvan. Hun trouw aan het geloof brengt uiteindelijk een krachtige kerk. Want dat is wel duidelijk, beide pausen zijn hervormers. Ze leven in tijden waar mensen weer terug naar de basis moeten worden gebracht en doen dat in de eerste plaats door hun manier van leven.”
Weerklank
Van der Helm kijkt met dankbaarheid en verwondering terug op het Adrianusjaar. “We zijn blij verrast dat het zo’n weerklank vond”. In Rome waren er drie symposia en een conferentie. Ook gaf het Vaticaan een postzegel uit ter gelegenheid van het Adrianusjaar. In Nederland waren er lezingen, die volgens Van der Helm drukbezocht waren. In verschillende media werd er uitgebreid bij stilgestaan, de KRO-NCRV maakte een mooie documentaire over paus Adrianus.
In de kroniek zijn de lezingen terug te lezen, zijn er verslagen van de excursies en wordt het leven en de hervormingen van Adrianus beschreven in de context waarin hij leefde. Meer informatie en bestellen via de website van de projectgroep www.pausadrianus500.nl.
(Bron Katholiek Nieuwsblad / Selinde van Dijk-Kroesbergen / 20 oktober 2023)
